De lessen van Trump
De afgelopen weken werden gedomineerd door de spanning in de Amerikaanse verkiezingen. Wie zou er winnen? Was het Donald Trump of zijn uitdager Joe Biden? Donald Trump, die door een deel van Amerika op handen wordt gedragen en door een ander deel wordt verafschuwd en Biden die al meer dan 40 jaar actief is in de politiek.
Laat ik voorop stellen dat ik het verbazingwekkend heb gevonden dat een partij als de Democraten niet in staat is gebleken een betere en aansprekendere kandidaat naar voren te schuiven dan Joe Biden. Een kandidaat die naar mijn mening niet zozeer op eigen kracht heeft gewonnen, maar heeft gewonnen dankzij Donald Trump, zoals Trump vier jaar geleden won dankzij de massale weerzin tegen Hillary Clinton. Natuurlijk kunnen wij er met onze (oordelende) Europese blik naar kijken, maar feit is dat Donald Trump eigenlijk met een minimaal verschil heeft verloren.
Dat fascineert mij als bestuurskundige met een politieke functie. Het is natuurlijk makkelijk om Trump weg te zetten als een narcistische idioot, daar ga ik niet in mee. Hij heeft, niet voor niets, ook na vier jaar presidentschap nog steeds een enorme populariteit.
Voor mijzelf heb ik een drietal lessen getrokken die ook voor ons als ChristenUnie van belang zijn en waar ik mij eerlijk gezegd soms ook wel zorgen om maak.
- Neem de zorgen van mensen serieus
- Ga niet alleen voor de stad, maar heb ook oog voor de (traditionele) achterban in de regio
- Wees duidelijk
Neem de zorgen van mensen serieus
Wat Trump als geen ander deed, was de mening van een groot deel van zijn achterban een stem geven. We kunnen lacherig doen over de slogan “Make America great again” maar het was ook Ronald Reagan die in 1980 met dezelfde slogan de verkiezingen won. Volgens mij appelleert dit aan een diepe wens die bij veel mensen leeft, ook in Nederland. Een vorm van gezond patriotisme waar we ook als ChristenUnie oog voor moeten hebben. We hebben als Nederland veel om trots op te zijn; onze geschiedenis, onze tradities, onze normen en waarden. Moeten we daar afstand van nemen door bijvoorbeeld excuses aan te bieden? Nee, wat mij betreft niet. Daarom is het initiatief van bijvoorbeeld een Zeeheldenbuurt op Urk ook juist zo waardevol. Het appelleert aan een breed gedragen opvatting van trots op wie we zijn als Nederlander, maar waarbij we ook de zwarte kanten van onze geschiedenis niet moeten ontkennen.
Een ander voorbeeld vind ik, juist in deze onzekere corona tijd, oog te hebben voor de echte zorgen van mensen[1]. De verkiezingsslogan van de ChristenUnie 2021-2025 is ‘Wat echt telt, van groei naar bloei’. Maar wat telt echt? Natuurlijk zijn duurzaamheid en vergroening belangrijk, maar naar mijn mening zijn, in deze tijden van corona en economische krimp, de vragen die onze achterban echt bezig houden:, Hoe kan ik mijn baan behouden?’ Hoe zorgen wij dat de zorg en voorzieningen lokaal (jeugdhulp, WMO, etc.) op peil blijven? Daarbij is de koers die de ChristenUnie de laatste jaren steeds meer vaart niet een koers die de zorgen van mensen in onze achterban voldoende serieus lijkt te nemen. Ik hoop dan ook op een koers die oog heeft voor deze zorgen en luistert naar de mensen en wat voor hen echt telt.
Oog voor de regio
De grote (en loyale) achterban van Trump bevindt zich niet in de stedelijke regio’s maar juist op het Amerikaanse platteland. Waarom is Trump daar zo mateloos populair? Ik denk omdat Trump in ieder geval oog heeft gehad voor de problemen en gevoelens die daar spelen en de normen en waarden die daar ook van belang zijn, niet dat hij zelf daaraan voldeed maar toch….
Een zelfde parallel zie ik ook in Nederland. Nederland wordt steeds meer een stedelijke aglomeratie waar de focus ligt op gebieden als de Metropool regio Amsterdam, of Den Haag/Rotterdam met een een kleine uitstap naar de samenwerkingsregio Zwolle. Maar Nederland is meer dan alleen de randstad of grote steden.
Hebben we voldoende oog voor de regio die kampt met krimp en het verlies van voorzieningen? Wordt het beleid in Den Haag niet alleen bepaald door mensen uit de randstad? Juist onze traditionele en loyale achterban lijken wij uit het oog te verliezen, niet voor niets verliezen we als ChristenUnie achterban in gemeenten als Urk, Bunschoten en Rijssen-Holten. Laten we daarom juist oog hebben voor de regio, want naar mijn mening is juist de ChristenUnie een partij met wortels in de regio en die wortels moeten we aandacht blijven geven anders zal er geen sprake zijn van groei of bloei.
Wees duidelijk
Veel kun je Trump verwijten maar niet dat hij onduidelijk was over zijn doelen of ambities. Duidelijkheid is ook iets wat ik vaak terug hoor als politicus. Mensen kunnen het niet met je eens zijn, maar waarderen het wel als je duidelijk bent, zegt waar je voor staat en wat je belangrijk vindt. Een groep mensen was het niet met mij eens toen ik met voorstellen kwam om het beheer van de Oostvaardersplassen na meer dan 20 jaar drastisch te veranderen en zo echt een toekomstperspectief voor het gebied en de dieren te creëren. Was dat makkelijk? Nee. Maar was mijn boodschap duidelijk? Ja. Zo is het ook met andere onderwerpen zoals bijvoorbeeld de stikstofcrisis en Lelystad Airport. Kiezers willen duidelijkheid. Weten waar ze aan toe zijn. Ook als dat niet is wat zij willen, dwingt dit wel respect af. Als politici moeten we niet met ‘meel in de mond’ praten maar ook kleur durven bekennen. Daarbij moeten we niet alleen onze oren laten hangen naar een kleine groep die vaak luid en duidelijk hun mening geeft, maar juist ook kijken naar wat er leeft onder de grote groep ‘stille’ kiezers.
Laten we daarom oog hebben voor wat goed is voor Nederland ook als dat leidt tot kritiek en tegenwerking van sommige groepen. In dat soort gevallen moet ik denken aan het bordje dat bij mijn zwager aan boord van de kotter hing waarop stond; ‘De HEERE heeft ons geen kalme reis beloofd, maar wel een behouden aankomst’.
