Hoe wild zijn de Oostvaardersplassen?

woensdag 18 januari 2017 11:16

Bij de behandeling van de nieuwe wet natuurbescherming heeft de Kamer besloten om het natuurbeleid te decentraliseren naar de provincies. Met de ondertekening van de overeenkomst ‘Dierenwelzijn in de Oostvaardersplassen’, ligt de verantwoordelijkheid van het beleid voor de Oostvaardersplassen (5600ha) en de uitvoering daarvan sinds 1 januari bij de provincie Flevoland.

Gebied met een geschiedenis
De hoofddoelstelling van het Oostvaardersplassengebied is het in stand houden en verder laten ontwikkelen van een natuurlijk moerasecosysteem met een hoge natuurwaarde als voortplantings- en verblijfgebied van vrij levende moerasvogels en zoogdieren.

De afgelopen jaren is er veel te doen geweest over het beheer van dit gebied. In 2005 en in 2010 publiceerden twee opvolgende commissies (the International Commission on Management of the Oostvaardersplassen (ICMO) I en II) adviesrapporten. Dit was naar aanleiding van de maatschappelijke onrust over het welzijn van de grote grazers in het Oostvaardersplassengebied.

Lastige dilemma’s
Op dit ogenblik ligt er een initiatiefvoorstel met richtinggevende uitspraken voor verdere uitwerking van het beheersplan, zie de berichtgeving hierover op Omroep Flevoland. De ChristenUnie is mede-indiener van dit initiatiefvoorstel. Vragen die spelen bij het huidige beheer zijn: kunnen de dieren hun natuurlijk gedrag vertonen? Hoe is het dierenwelzijnsniveau van de grote grazers in verhouding tot dat in vergelijkbare ecosystemen? Hoe succesvol is het huidige beheer van grote grazers in het minimaliseren van onnodig lijden? Zouden de afschotcriteria kunnen worden aangescherpt met het oog op het verbeteren van welzijn?

Wij hebben ons de afgelopen periode uitvoerig laten informeren door verschillende experts en organisaties. Onlangs verscheen er in het dagblad Trouw ook een uitgebreid artikel over de morele waarde en de afwegingen die dat met zich meebrengt als we kijken naar het beheer van de Oostvaardersplassen.

Wat willen wij?
De Bijbel kijkt op verschillende manieren naar dieren: ze zijn nuttig voor de mens, maar het zijn ook waardevolle schepselen op zichzelf. Denk bijvoorbeeld aan het slot van Jona: ...'daartoe veel vee'! De les voor ons is dat dieren niet zomaar dingen zijn. Voor de Schepper zijn alle dieren waardevol en als schepselen van de zesde dag staan ze heel dicht bij de mens.
'De ChristenUnie wil dat de populatie zodanig beheerd wordt dat het gebied aantrekkelijker wordt voor andere soorten en de biodiversiteit weer toeneemt. Ook het variëren van het waterpeil komt de biodiversiteit ten goede' (pag. 12 van ons verkiezingsprogramma 2015-2019). Voor de ChristenUnie betekent dit:geen economische exploitatie als hoofddoelstelling, geen verdere kaalslag en onnodige en niet-natuurlijke cycli van leven en dood, wel toename van biodiversiteit, behoud van vrij rondlopende grote grazers, behoud van natuurwaarden en vergroten van de toegankelijkheid.

Wij durven ons daarbij ook af te vragen of keuzes die in het verleden zijn gemaakt nu nog steeds de juiste keuzes zijn. We zouden bijvoorbeeld graag willen laten onderzoeken of het Heckrund wel een doelsoort is die in de Oostvaardersplassen thuis hoort. We zien immers dat deze populatie gestaag daalt vanwege de concurrentie met andere dieren en omdat er onvoldoende lang gras beschikbaar is in het gebied. Ook vragen wij ons af of het verstandig zou zijn om de Oostvaardersplassen, nu het beheer bij de Provincie ligt, ook integraal onderdeel te laten zijn van het provinciaal Faunabeheerplan 2014-2018.

Debat verhard
We zien dat dit onderwerp veel emoties los maakt; dat is begrijpelijk maar leidt ook tot onwenselijke ontwikkelingen, zie bijvoorbeeld dit artikel.

Wij willen een goed plan voor het beheer van de Oostvaardersplassen, met oog voor mens en dier. Dat vraagt van alle partijen de durf en het lef om met elkaar in gesprek te gaan over de huidige en de toekomstig gewenste situatie. We wensen daarbij het college en de Staten heel veel wijsheid toe.
Graag horen wij ook hoe u over dit onderwerp denkt. U kunt daarvoor altijd één van onze Statenleden benaderen.